همسوبامردم نجف آباد …
یکی از نشانه های فرهنگی شهر های با تمدن بازی های محلی آن نقطه است که در این میان شهر نجف اباد از این قاعده دور نبوده و ودر دل خود بسیاری از این اثر فرهنگی جا داده است،درواقع اگربخواهیم به صورت اجمالی ازاین فرهنگ ارزش محور بلندپایه سخن به میان اوریم باید بگوییم یکی ازسرگرمی های فاخرمردمان این دیاردرایام تعطیلات نوروزپرداختن به بازی های محلی خاصه ی اقلیم خود بوده وهست،که به اختصارمی توان به بازی های زیر اشاره کرد:
سنگ بر یک – مُچلاس – پل و چفتک – پنجره ی – کفش کفشی – سُرونی – جفت و خیزک – ابولی شا ابولی – دُرنه قو – چرس چرسی – گاو جفتی – گردو چالی – زله بند – کبریت بازی – هفت سنگ – بکش بابا – گنگ بازی – نون و کباب – کلاغ پر – رابط
که هرکدام با زبان بی زبانی تکیه بر فرهنگ شهر زده و هرکدام نیز پندی را به ما آموزش میدهد،مردمان این دیارباخلوص وبدون هیچ حاشیه ای ایام عیدنوروز رابه جشن وپایکوبی پرداخته ودراین کودکان نیزهمراه بازی های محلی ازاین گفت وشنودها ودیدوبازدیدهای این ایام بی بهره نبوده اند:
امید است که این اثرات فرهنگی دست به فراموشی نزنند و تا ابد بر زیر شاخه این شهر کهن باقی بمانند و نسلهای اینده این امر را ادامه داده و بتوانند سنگر فرهنگی شهر را بیش از پیش مستحکم کنند.درادامه نحوه ی اجرای دونوع ازاین بازی های محلی رابه اختصار توضیح میدهیم:
گردو چالی:
از نام محلی بازی گوچالی می توان دو استنباط داشت. لفظ “گو” در ابتدای اسم این بازی را می توان به معنای هر چیز گوی مانند و گرد در نظر گرفت، و یا آن را به معنای گردو دانست. البته بازی “گوچالی” با گردو بازی تفاوت دارد. گردو بازی اغلب با شرط بندی همراه بوده که به واسطه ی مسائل شرعی، اکثر مردم آن را کاری نکوهیده می دانسته اند. در بازی گوچالی برای هر بازیکن یک چاله کنده می شود. یک چاله نیز جلوی بقیه ی چاله های به عنوان چاله ی شیطان کنده می شود. چاله ها باید در یک ردیف و پشت سرهم کنده شوند. ابعاد چاله ها نیز به اندازه ی توپی بوده که معمولا ً با کُرک یا جوراب ساخته می شده و تقریبا ً هم اندازه ی یک مشت دست بوده است.
در ابتدای بازی “ور می اندازند” و یکی از بازیکنان به زیر “کُت” می رود. سپس به ترتیب هر بار یکی از بازیکنان سوار او می شوند و کسی که زیر کت است از فاصله ی معینی توپ را به سمت چاله می غلطاند. اگر توپ در چاله ی خودش بیافتد، جای خود را با کسی که روی او سوار است عوض می کند. اما اگر در چاله ی کس دیگری بیافتد باید دوباره پرتاب کند. همچنین اگر در چاله ی شیطان بیافتد شخص توپ را به سرعت برداشته و قبل از این که دیگران فرار کنند به سمت آن ها پرتاب می کند. به هر یک از بازیکنان که برخورد کند، آن بازیکن باید به جای او به زیر کت برود.
پنجره ی ( پنجه ای ):
در این بازی یک نفر انتخاب شده و روی زمین می نشیند و پاشنه ی پای خود را روی زمین می گذارد . بقیه ی بازیکنان جفت پا از روی پای او می پرند . سپس پاشنه ی پای دیگر خود را روی شصت پای روی زمین قرار می دهد و ارتفاع را بالا می برد . باز هم بقیه ی بازیکنان جفت پا از روی آن می پرند . اگر همه توانستند بپرند ، دست خود را به حالت وجب کردن در می آورد و روی پاها قرار می دهد . همینطور در مرحله ی بعد دست دیگر خود را روی آن قرار می دهد و ارتفاع را بالا می برد . هر کسی که در هر مرحله ای نتواند جفت پا از روی مانع بپرد باید خودش روی زمین بنشیند .
